Do tradycyjnych zabezpieczeń spłaty kredytu zalicza się zabezpieczenia rzeczowe i osobowe. Wśród zabezpieczeń tych wymienia się między innymi hipotekę, weksel czy ubezpieczenia.
Banki udzielając kredytów przedsiębiorcom, zwłaszcza takim, którzy nie mogą udokumentować długiego stażu rynkowego lub wystarczająco wysokich obrotów finansowych na koncie, wymagają ustanowienia zabezpieczenia spłaty.
Rola zabezpieczenia
Ustanawiając zabezpieczenie kredytu, czyli zabezpieczenie spłaty zobowiązania zaciągniętego przez dłużnika wobec banku, zwiększa bezpieczeństwo kredytodawcy. Nawet jeśli kredytobiorca nie wywiązałby się z płatności rat kapitałowo-odsetkowych i zaniechał spłaty kredytu, bank może dochodzić swoich roszczeń finansowych z ustanowionego zabezpieczenia.
Tradycyjne instrumenty zabezpieczające mogą odnosić się nie tylko do kredytów, ale również do:
- gwarancji bankowych,
- odsetek,
- prowizji,
- pozostałych kosztów bankowych.
Zabezpieczenie kredytu zmniejsza indywidualne ryzyko kredytowe. Podstawową formą zapewnienia spłaty kredytu dla banku jest posiadanie przez kredytobiorcę wystarczająco wysokiej zdolności kredytowej, czyli zdolności do spłaty kredytu w przyszłości.
Pewnym sposobem zabezpieczenia spłaty długu jest udzielanie kredytów wyłącznie tym klientom, którzy wykazują się wiarygodnością kredytową.
Wiarygodność jest budowana za pośrednictwem pozytywnej historii kredytowania, którą bank sprawdza między innymi w Biurze Informacji Kredytowej. W przypadku osób fizycznych o wiarygodności kredytowej świadczy wysoki scoring (ocena punktowa z BIK), a w przypadku osób prawnych i jednostek nieposiadających osobowości prawnej będzie to dobry standing finansowy i dobra kondycja finansowa podmiotu.
Podstawowe formy zabezpieczenia spłaty kredytu
Banki mogą uzależniać wydanie pozytywnej decyzji kredytowej i fizyczną wypłatę kredytu od wcześniejszego ustanowienia zabezpieczenia spłaty kredytu. Tradycyjne, prawne zabezpieczenia można klasyfikować w dwóch grupach:
- zabezpieczenia płynne, w tym gwarancje, awale, poręczenia bankowe, cesje należności,
- zabezpieczenia rzeczowe, w tym hipoteka, zastaw bankowy itp.
Formy prawne zabezpieczeń dzieli się na osobiste, kiedy to obok dłużnika głównego odpowiedzialność za spłatę długu bierze drugi podmiot, m.in. poręczyciel, oraz zabezpieczenia rzeczowe, kiedy zaspokojenia roszczeń wierzyciela można dochodzić z określonej rzeczy, np. mieszkania z ustanowioną hipoteką.
W grupie zabezpieczeń osobistych wyróżnia się:
- weksel,
- poręczenie wekslowe,
- umowę poręczenia,
- przelew wierzytelności na zabezpieczenie,
- gwarancja bankowa,
- przystąpienie do długu kredytowego,
- pełnomocnictwo do rachunku bankowego,
- dobrowolne poddanie się egzekucji.
Z kolei, zabezpieczeniem rzeczowym może być:
- hipoteka,
- zastaw,
- bankowy zastaw rejestrowy,
- zastaw na prawach,
- kaucja,
- blokada środków na rachunku bankowym,
- ubezpieczenie kredytu,
- przewłaszczenie na zabezpieczenie.