Całkowita niezdolność do pracy powoduje u danej osoby niemożność zarobkowania i uzyskiwania dochodów pozwalających na pokrycie kosztów życia. W takiej sytuacji osoba ta może ubiegać się o świadczenie pieniężne z ZUS, jeśli była wcześniej ubezpieczona. Jakie warunki trzeba spełnić, aby ZUS wydał decyzję o przyznaniu renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy?
Rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy może otrzymać osoba, która posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz w stosunku do której lekarz orzecznik ZUS orzekł niezdolność do pracy.
Jak definiowana jest przez ZUS całkowita niezdolność do pracy?
Pod pojęciem całkowitej niezdolności do pracy należy rozumieć utratę przez daną osobę zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, w wyniku naruszenia sprawności jej organizmu. W sytuacji orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS takiego stanu zdrowia danej osoby, może jej należeć się świadczenie pieniężne z tytułu niezdolności do pracy.
Warunki do przyznania renty
Ubezpieczony w ZUS może uzyskać prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, jeśli spełni następujące warunki:
- zostanie orzeczona w stosunku do niego przez lekarza orzecznika ZUS niezdolność do pracy,
- posiada wymagany, stosowny do wieku okres składkowy i nieskładkowy, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy,
- niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych lub nieskładkowych bądź nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania takich okresów - warunek dotyczy wyłącznie osób, które nie są w stanie udowodnić okresu składkowego i nieskładkowego o długości co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Pod pojęciem okresów składkowych trzeba rozumieć okresy opłacania składek, do których zalicza się:
- okres zatrudnienia,
- okres pobierania zasiłków macierzyńskich,
- okres pobierania zasiłków dla bezrobotnych.
W okresach z brakiem obowiązku opłacania składek mamy do czynienia z okresami nieskładkowymi, np. okres pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego czy świadczenia rehabilitacyjnego.
Długość okresów składkowych i nieskładkowych wymaganych do wykazania przy ubieganiu się o rentę zależy od wieku ubezpieczonego:
- 1 rok okresów składkowych i nieskładkowych, jeśli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 roku życia,
- 2 lata okresów składkowych i nieskładkowych, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku od 20 do 22 lat,
- 3 lata okresów składkowych i nieskładkowych, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku od 22 do 25 lat,
- 4 lata okresów składkowych i nieskładkowych, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku od 25 do 30 lat,
- 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Co przysługuje za całkowitą niezdolność do pracy?
Przy orzeczeniu całkowitej niezdolności do pracy, dana osoba może uzyskać rentę stałą, jeśli niezdolność do pracy jest trwała, albo rentę okresową, kiedy niezdolność również ma charakter przejściowy. Renta przyznawana jest na okres do 5 lat.