Przed 1 września 2016 roku wielu pracodawców przeciągało w nieskończoność moment podpisania umowy o pracę, aby nie płacić składek na ubezpieczenie społeczne i podatku. Pojawił się syndrom tzw. pierwszej dniówki, który jednak zakończyło znowelizowanie Kodeksu pracy. Od kiedy w aktualnych warunkach prawnych jest ważna umowa o pracę?
Umowa o pracę jest ważna od momentu jej podpisania przez strony stosunku pracy. Niewykluczone jednak, że umowa o pracę będzie ważna bez zachowania formy pisemnej. Wystarczy, aby strony uzgodniły istotne elementy umowy i zawarły ją ustnie.
Umowa przed dopuszczeniem do pracy
Obecnie pracodawca powinien zawrzeć umowę o pracę z podwładnym, zanim dopuści go do wykonywania pracy w zakładzie. Jest to zgodne z art. 29 § 2 Kodeksu pracy. Jeśli z różnych powodów nie jest to możliwe, pracodawca musi potwierdzić pracownikowi na piśmie podstawowe elementy umowy, tj. ustalenia co do:
- stron umowy,
- rodzaju wykonywanej pracy,
- warunków pracy, w tym wysokości wynagrodzenia, miejsca i czasu pracy.
Pracodawca musi też zaznajomić każdego nowo zatrudnionego pracownika z regulaminem pracy, który obowiązuje w firmie. Niedopełnienie takich obowiązków przy zatrudnianiu nowych pracowników będzie podlegało, zgodnie ze zmienionym art. 281 Kodeksu pracy, grzywnie w wysokości od 1 do 30 tys. zł.
Kiedy umowa jest ważna?
Wydawać by się mogło, że umowa o pracę jest ważna od chwili jej zawarcia na piśmie. Jednak Kodeks pracy wcale nie uzależnia ważności zawarcia takiego dokumentu od zachowania formy pisemnej. Dlatego odpowiadając na pytanie, od kiedy umowa o pracę jest ważna, należy odpowiedzieć, że do jej zawarcia dochodzi z chwilą uzgodnienia przez strony stosunku pracy - pracodawcę i pracownika, istotnych elementów umowy.
Niemniej brak jakiegokolwiek dowodu na to, na jakich warunkach umowa została zawarta, może być źródłem sporów między stronami stosunku pracy, dlatego zaleca się rzeczywiste podpisanie umowy o pracę w wersji dokumentowej, papierowej.
Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarczy, że strony umowy złożą własnoręczne podpisy na dokumencie, w którym znajduje się treść oświadczenia woli. Skoro Kodeks pracy nie określa pojęcia pisemnej formy umowy o pracę, jako czynności prawnej, stosuje się w tym zakresie przepisy Kodeksu cywilnego.