
Pracodawca podpisuje z pracownikiem umowę o pracę i ma prawo go zwolnić, jeśli na przykład źle będzie wykonywał swoje obowiązki zawodowe albo dopuści się określonych w Kodeksie pracy wykroczeń. Są jednak i tacy podwładni, których zwolnić nie można, ponieważ są chronieni przepisami.
Kobiety w ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego, pracownicy przed emeryturą, jak również ci przebywający na L4 czy urlopie wypoczynkowym są chronieni przed zwolnieniem dzięki przepisom Kodeksu pracy.
Wiek emerytalny tuż tuż
Przyszli emeryci są chronieni przed zwolnieniem z pracy na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, który wynosi:
- 65 lat dla mężczyzn,
- 60 lat dla kobiet.
Pracodawca może zwolnić pracownika w czasie ochrony przedemerytalnej, jeśli jego firma została postawiona w stan upadłości bądź likwidacji albo pracownik sam naruszył przepisy na tyle, by uzasadniało to rozwiązanie umowy o pracę z winy samego pracownika.
Choroba chroni przed zwolnieniem
Pracodawca nie ma prawa zwolnić pracownika, który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Dopóki nie wróci on do zdrowia, pracodawca nie będzie miał możliwości wręczenia mu wypowiedzenia.
Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której pracownik choruje i przebywa na zwolnieniu lekarskim ponad 3 miesiące i jednocześnie jest zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż pół roku.
Urlop a wypowiedzenie
Podczas urlopu wypoczynkowego nie trzeba przejmować się widmem zwolnienia. Wypoczywający pracownik nie może zostać zwolniony. Pracodawca może wręczyć natomiast wypowiedzenie pracownikowi od razu po powrocie z urlopu czy też przed jego rozpoczęciem.
Kobiety pod szczególną ochroną
Prawo pracy chroni w szczególny sposób zatrudnione kobiety, zwłaszcza te planujące urodzenie i wychowywanie dziecka. Jeśli kobieta jest w ciąży, szef jej bez wątpienia nie zwolni. Nie można zwolnić z pracy kobiety przebywającej na urlopie macierzyńskim lub urlopie wychowawczym.
Przynależność do organizacji związkowej
Istnieje obiegowy pogląd, że pracownika przynależącego do organizacji związkowej nie można zwolnić. Nie jest to jednak zgodne z prawdą, ponieważ jest to jak najbardziej możliwe, ale pracodawca musi zapytać organizację związkową, czy reprezentuje ona interesy pracownika. Ochrona związkowa dotyczy przede wszystkim aktywistów związkowych. Bez zgody związku zawodowego, który działa na terenie firmy, pracodawca nie może zmienić warunków pracy takim osobom na mniej korzystne wypowiedzeniem zmieniającym, wypowiedzieć umowy o pracę oraz rozwiązać stosunku pracy w jakikolwiek sposób.
Istnieje również specjalna lista działaczy związkowych w wielu firmach, tzw. działaczy funkcyjnych, wraz z przewodniczącym związku lub komitetem założycielskim, którzy również korzystają ze szczególnej ochrony przed zwolnieniem.