Wszczęcie egzekucji komorniczej nie pozbawia dłużnika ochrony prawnej, któremu przysługują formy zabezpieczenia swoich interesów.
Jedną z form zabezpieczenia dłużnika jest powództwo przeciwegzekucyjne, które w zależności od osoby, jaka stara się w jego ramach uzyskać ochronę prawną, dzieli się na opozycyjne i ekscydycyjne.
Powództwo ekscydycyjne
Ta forma ochrony - zwana także powództwem interwencyjnym - przysługuje osobie trzeciej, która domaga się ochrony swych praw w związku z prowadzoną egzekucją, tak w postępowaniu cywilnym, jak i administracyjnym.
Jest to związane z żądaniem wyłączenia zajętego przez komornika przedmiotu, stanowiącego własność tej osoby, z czym będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy na przykład dłużnik zamieszkuje u osoby trzeciej, a komornik zajmie znajdującą się w miejscu zamieszkania dłużnika ruchomość, domniemając, że rzecz ta jest własnością dłużnika - tłumaczy Klaudia Kościelniak, prawnik w Centrum Ochrony Dłużnika i ekspert serwisu Biznes-Firma w zakresie postępowania egzekucyjnego.
Kiedy wnieść powództwo?
Czujesz oddech komornika na karku? Zgłoś się po pomoc do Centrum Ochrony Dłużnika »
Termin, w czasie którego osoba trzecia uprawniona jest do wniesienia powództwa w stosunku do egzekucji w procedurze cywilnej, wynosi miesiąc od momentu powzięcia wiadomości przez tę osobę co do naruszenia jej prawa.
Prawomocny wyrok uwzględniający twierdzenia zawarte w pozwie powoduje niemożność wierzyciela do egzekwowania swego roszczenia z oznaczonych w pozwie przedmiotów.
Powództwo opozycyjne
Innym rodzajem powództwa przeciwegzekucyjnego jest z kolei opozycyjne, przysługujące dłużnikowi, którego celem jest pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części. Oznacza to, że skutkiem podjętych przez powoda działań, ma być zakończenie egzekucji, czego można się domagać w ramach:
- przeczenia dłużnika zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, np.: bankowy tytuł egzekucyjny, na podstawie którego bank dochodzi swoich roszczeń, zawiera nieprawidłowo naliczone odsetki,
- zdarzenia powstałego po powstaniu tytułu egzekucyjnego, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, np.: doszło do przedawnienia roszczeń wierzyciela,
- twierdzenia małżonka, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, gdzie wykaże on, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść, np.: małżonek kwestionuje by dług kiedykolwiek zaciągnięto lub stwierdza, iż małżonek zaciągnął dług pod wpływem błędu lub też wskazując, że nie wiedział o zaciągnięciu zobowiązania, żąda wyłączenia spod egzekucji majątku wspólnego.
W przypadku powództwa opozycyjnego nie ma ograniczenia czasowego, to znaczy nie istnieje zakreślony ustawą termin, w czasie trwania którego powód zobowiązany jest pod rygorem utraty możliwości dochodzenia roszczenia wnieść powództwo.
Istotnym jest jednak, by podjąć działania w najszybszym możliwym czasie, z uwagi na fakt, że zwłoka może doprowadzić do rozpoznania sprawy już po zakończeniu postępowania egzekucyjnego i wówczas powództwo stanie się bezprzedmiotowe, tj. nie będzie przedmiotem rozpoznania przez sąd - zaleca Klaudia Kościelniak.
W obu rodzajach powództw pozwanym będzie zawsze wierzyciel, a nie komornik, choć na jego czynności, w razie uzasadnionych wątpliwości co do legalności jego postępowania, można wnieść środek zaskarżenia w postaci skargi na czynności komornika.
Niezależnie od rodzaju powództwa należy być również świadomym co do konieczności uiszczenia opłaty sądowej, jaką stanowi 5% wartości przedmiotu sporu.
Ponadto, istotnym jest, że samo powzięcie działań w kwestii wytoczenia powództwa nie powoduje automatycznego wstrzymania działań komornika: oczekując tego rodzaju efektu, konieczne jest zawarcie w pozwie wniosku o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
Powyższe wyjaśnienia niezbicie wskazują, że istnieją skuteczne środki obrony przed bezzasadnym postępowaniem egzekucyjnym. Niezbędne jest jednak podjęcie aktywnych działań celem zapewnienia sobie ochrony prawnej. Aktywność w tym względzie, połączona ze znajomością procedury cywilnej, przy jednoczesnej słuszności twierdzeń, na jakich opiera się dłużnik, powinna zapewnić sukces - podsumowuje Klaudia Kościelniak.