
Zasadniczo na gruncie przepisów ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług. Czy pod tym względem zachodzą jakiekolwiek zmiany, jeśli podatnikiem jest tzw. mały podatnik?
U małych podatników, mających taki status na mocy ustawy o VAT, moment powstania obowiązku podatkowego pojawia się wraz z zapłatą całości lub części należności lub po 180 dniach od dnia otrzymania całości lub części zapłaty.
Kim jest mały podatnik?
By móc mówić o tym, kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT u małego podatnika, należy najpierw zdefiniować jego pojęcie. Małym podatnikiem na gruncie ustawy o VAT jest podatnik podatku od towarów i usług, w przypadku którego wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty stanowiącej równowartość 1,2 mln euro. W przypadku podmiotów prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających m.in. funduszami inwestycyjnymi – konwencjonalnymi i alternatywnym, agentów czy zleceniobiorców kwota limitu obniżana jest do 45 tys. euro i obejmuje prowizję lub innego rodzaju wynagrodzenie. Przeliczenia kwoty euro na złotówki dokonuje się z wykorzystaniem kursu na pierwszy dzień października poprzedzającego rok w zaokrągleniu do 1000 zł.
Podatnicy podatku VAT korzystający ze statusu małego podatnika mogą korzystać z wielu preferencji, m.in. rozliczać się z fiskusem na podstawie metody kasowej, która polega na składaniu deklaracji VAT kwartalnie.
Moment powstania obowiązku podatkowego
W przypadku małych podatników korzystających z metody kasowej w innej chwili powstaje obowiązek podatkowy. Przy tej metodzie rozliczania z fiskusem u małego podatnika moment powstania obowiązku podatkowego zbiega się w czasie zasadniczo z dniem otrzymania całości lub części zapłaty albo wraz z upływem 180 dnia począwszy od daty dostawy lub świadczenia usługi. Można więc pokusić się o stwierdzenie, że obowiązek podatkowy zależy od tego, czy podatnik otrzyma środki pieniężne za dostawę towarów lub świadczenie usług. Takie rozwiązanie pozwala małym podatnikom na łatwiejsze zachowanie swojej płynności finansowej, gwarantującej dokonywanie rozliczeń o czasie. W przypadku metody kasowej nie ma znaczenia to, kiedy dokonano dostawę lub wykonano usługę.
VAT należny rozpoznaje się przy dostawie towarów lub świadczenia usług na rzecz czynnych podatników VAT przez małego podatnika, w miesiącu otrzymania płatności, czyli otrzymania płatności podatku VAT od kontrahenta. Jeśli adresatem towaru lub usługi są kontrahenci niebędący podatnikami VAT, wówczas podatnik powinien ustalić status kontrahenta w dacie dokonania dostawy lub świadczenia usług. W przypadku kontrahentów niebędących podatnikami VAT moment podatkowy powstanie z upływem 180 dni począwszy od daty dostawy lub świadczenia usługi.