Zasadniczo twórcy i artyści znajdują się w systemie ubezpieczeń społecznych. Podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia jej zaprzestania. Obecnie resort kultury pracuje nad nową ustawą o statusie artysty.
Rząd szykuje nową ustawę, która zakłada dopłaty do składek na ubezpieczenia społeczne dla artystów, którzy uzyskują dochody miesięczne niższe od przeciętnego wynagrodzenia.
Kim jest twórca i artysta?
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych z 13 października 1998 roku wskazuje, że twórcy i artyści objęci są powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych. Należy określić, kto może uważać siebie za twórcę. Precyzyjna definicja znalazła się w art. 8 ust. 7 wspominanej ustawy. Za twórcę według przepisów uważa się osobę, która tworzy dzieła w zakresie:
- architektury,
- architektury wnętrz,
- architektury krajobrazu,
- urbanistyki,
- literatury pięknej,
- sztuk plastycznych,
- muzyki, fotografiki,
- twórczości audiowizualnej,
- choreografii,
- lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego.
Artystą jest zaś osoba, która wykonuje zarobkowo działalność artystyczną w dziedzinie:
- sztuki aktorskiej i estradowej,
- reżyserii teatralnej i estradowej,
- sztuki tanecznej i cyrkowej
- dyrygentury,
- wokalistyki,
- instrumentalistyki,
- kostiumografii,
- scenografii,
- produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów i kaskaderów.
Według ustawy systemowej, twórcy i artyści zaliczani są do grupy osób prowadzących pozarolniczą działalność. Moment rozpoczęcia i zakończenia takiej działalności określa decyzja wydawana przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców.
Ubezpieczenia społeczne twórców i artystów
Art. 13 pkt 4 ustawy systemowej wskazuje, że z tytułu wykonywanej działalności twórczej i artystycznej takie osoby podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Ubezpieczenie chorobowe ma dla nich charakter dobrowolny.
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne twórców i artystów stanowi obecnie zadeklarowana kwota dochodu, która nie może być niższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla takiej grupy ubezpieczonych, w danym roku kalendarzowym, nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej.
Z kolei podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Szykują się zmiany w przepisach
Rząd pochylił się nad ustawą o statusie artysty, w wyniku czego część artystów będzie mogła uzyskać specjalne dopłaty do składek na ubezpieczenie społeczne. Nowa ustawa ma w założeniu rozwiązać problem dotyczący ubezpieczeń społecznych oraz emerytur przysługujących artystom, z uwagi na nieregularność ich dochodów.
Rzeczone dopłaty mają obowiązywać artystów, których przychody miesięczne są niższe od przeciętnego wynagrodzenia. Miałyby być one finansowane ze specjalnego państwowego funduszu celowego - Funduszu Wsparcia Artystów Zawodowych, którego operatorem byłby Narodowy Fundusz Artystów.
AUTOR ARTYKUŁU