Kara umowna w kontrakcie franczyzowym ma rekompensować szkodę poniesioną przez franczyzodawcę lub franczyzobiorcę, wynikającą z niewywiązania się partnera z obowiązków ujętych w umowie.
Zawiązując umowę franczyzową, franczyzodawca i franczyzobiorca biorą na siebie pewne zobowiązania, z których muszą się wywiązać. Jeśli tego nie zrobią, grożą im kary umowne ustalone w podpisanym kontrakcie.
Jakie kary umowne mogą zostać ujęte w takim dokumencie?
Dowolność i przepisy prawa
To strony umów franczyzowych w sposób dowolny mogą kształtować ich zapisy, co nie oznacza, że mogą one wpisać do kontraktu horrendalnie wysokie kary umowne. Ich zadaniem jest zdyscyplinowanie kontrahenta do wypełnienia zobowiązań formalnych, wynikających z umowy franczyzowej, ale jeśli obowiązki te nie zostaną spełnione, kara umowna nie ma doprowadzić do zrujnowania pod względem finansowym winnego, ale do zrekompensowania strat strony poszkodowanej.
Art. 483 Kodeksu Cywilnego stanowi, że:
Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Z tego wynika możliwość ujęcia w kontrakcie franczyzowym, kary umownej we właściwej dla obu stron wysokości. Klauzula takich kar znajduje zastosowanie w momencie niewywiązania się jednej ze stron z jej obowiązków.
Zastrzeżenie umowne w postaci kary pieniężnej powoduje, że franczyzodawca lub franczyzobiorca mogą domagać się od drugiej strony zapłaty kary finansowej za wyrządzenie szkody wynikającej z naruszenia zapisów kontraktu franczyzowego.
Zastrzeżenie kary umownej możliwe jest wyłącznie dla zobowiązań niezwiązanych z kwestiami finansowymi.
Nakładanie kar umownych i ich wysokość
Zapis o karze umownej w kontrakcie franczyzowym powoduje, że kara ta nakładana jest na partnera, jeśli zajdą ściśle określone w umowie sytuacje niewykonania lub nieprawidłowego wykonania pewnych zobowiązań, jak i naruszenia umowy. Wszystkie te zdarzenia upoważniają drugą stronę do dochodzenia świadczenia pieniężnego wynikającego z kary umownej. Strona poszkodowana nie musi w takim wypadku udowodnić, że rzeczywiście poniosła jakąkolwiek szkodę.
Kara za naruszenie warunków kontraktu franczyzowego może być płacona we wskazanej w umowie wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody.
Ważne jest, aby w kontrakcie franczyzowym kary umowne dotyczyły nie tylko franczyzobiorcy, jak często ma to miejsce, ale również franczyzodawcy, zgodnie z zasadą równości stron.