Pracownice, które decydują się na dziecko, mają szereg przywilejów i praw, z których mogą skorzystać w związku z macierzyństwem. Przysługują one również w czasie ciąży.
Pracownica w ciąży ma prawo do zmiany charakteru wykonywanej pracy, jeśli rzutuje ona na zdrowie matki i jej nienarodzonego dziecka. Jest chroniona przed zwolnieniem i po urodzeniu dziecka, może korzystać z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego.
Ochrona przed zwolnieniem
Kodeks pracy chroni pracownice, które są w ciąży. Dlatego zasadniczo od momentu zajścia w ciążę aż do dnia porodu, a także w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i wychowawczym, kobieta nie może zostać zwolniona. Jeśli ciężarna lub matka zatrudniona jest na etacie, automatycznie przez wyżej wymienione okresy jest chroniona przepisami Kodeksu pracy.
Są jednak pewne wyjątkowe przypadki, w których rzeczywiście może zostać zwolniona. Stanie się tak na przykład w obliczu likwidacji pracodawcy.
Ułatwienia dla ciężarnych
Kobieta w ciąży jest zwolniona z wykonywania zadań i prac, które są:
- uciążliwe,
- niebezpieczne dla niej i dla nienarodzonego dziecka,
- szkodliwe dla zdrowia.
W katalogu prac, których nie może wykonywać kobieta w ciąży, znalazły się wszelkie zadania, które:
- grożą ciężkimi urazami fizycznymi,
- są mocno obciążające pod względem psychicznym,
- narażają matkę i jej dziecko na szkodliwe czynniki biologiczne,
- są wykonywane w warunkach narażających na działanie szkodliwych substancji chemicznych,
- są prowadzone w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
- związane są z nadmiernym wysiłkiem fizycznym.
Według Kodeksu pracy kobiety w ciąży nie mogą zbyt długo wykonywać pracy przy komputerze czy pracy w pozycji stojącej. Pracodawca zobowiązany jest do stosowania się do takich norm. Nie może też zlecać pracownicom w ciąży pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, ani delegować jej poza stałe miejsce wykonywania obowiązków oraz zatrudniać w przerywanym czasie pracy.
Urlopy związane z macierzyństwem
Istnieją szerokie uprawnienia dla pracownic, które zostają matkami. Przysługują im między innymi urlopy:
- podstawowy urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni, liczonych od dnia porodu, przy czym kobieta może wykorzystać do 6 tygodni urlopu macierzyńskiego jeszcze przed planowaną datą porodu;
- urlop rodzicielski - w wymiarze 32 tygodni, z którego skorzystać należy bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, jednorazowo lub w maksymalnie 4 częściach;
- urlop wychowawczy - w wymiarze do 36 miesięcy, udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Pozostałe uprawnienia dla matek pracujących
Kiedy po urodzeniu dziecka i skorzystaniu z obowiązkowych tygodni urlopu macierzyńskiego matka wraca do pracy, ma prawo do przerw na karmienie piersią swojego dziecka. Liczba i wymiar przerw zależne są od liczby karmionych dzieci oraz liczby godzin pracy w danym dniu. Mama skorzystać może z dni opieki nad dzieckiem - dokładnie z dwóch dni wolnych albo 16 godzin wolnych w każdym roku kalendarzowym, do czasu ukończenia przez dziecko 14 roku życia.
AUTOR ARTYKUŁU