Pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia swoim pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Wynika to bezpośrednio z Kodeksu pracy i obejmuje także właściwe warunki termiczne wykonywania obowiązków zawodowych.
Przepisy Kodeksu pracy i rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Socjalnej nie wskazują konkretnie maksymalnych temperatur, w których można wykonywać pracę w czasie lata, ale pracodawca powinien zapewnić przy wysokich temperaturach swoim pracownikom napoje.
Warunki pracy w zakładzie
Odpowiednie warunki do wykonywania pracy nie mogą narażać na żadne niebezpieczeństwo pracowników. Powinny być też higieniczne. W myśl art. 207 § 1 Kodeksu pracy to na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. Musi on między innymi zapewnić pomieszczenia pracy pracownikom, odpowiednie dla rodzaju wykonywanych obowiązków zawodowych i liczby zatrudnionych podwładnych.
W jakiej temperaturze wykonywać pracę?
Temperatura pracy to jeden z czynników, które tworzą warunki jej wykonywania. Pracodawca musi zapewnić pracownikowi pracę w warunkach termicznych odpowiednich dla niego. Reguluje to rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W paragrafie 30 tegoż rozporządzenia wskazano, że w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, tj. do metod pracy i wysiłku fizycznego, jaki trzeba włożyć w jej wykonanie. Temperatura nie może być niższa niż 14 stopni Celsjusza, chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. Natomiast w pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna oraz w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 stopni Celsjusza.
Przepisy wskazują tylko minimalne temperatury w miejscu pracy. Maksymalnie nie są określone, ale pracodawca ma obowiązek organizowania pracy w sposób zmniejszający jej uciążliwość, zwłaszcza gdy jest za gorąco. Jedynie w przypadku pracowników młodocianych przepisy określają, że nie mogą oni pracować w pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza - 65 proc. Należy więc też przyjąć, że temperatura powyżej 30 stopni Celsjusza w miejscu pracy dla żadnego pracownika nie jest odpowiednia.
Zimne napoje dla pracowników
Pracodawca powinien zapewnić pracownikom napoje w czasie pracy latem, jeśli temperatura w pomieszczeniach, w których wykonują oni obowiązki zawodowe, przekracza 28 stopni Celsjusza. Latem napoje powinny być zapewnione pracownikom także i w miejscach, w których nie ma wentylacji i klimatyzacji, co powoduje, że upały są bardziej uciążliwe dla podwładnych.
Konsekwencje niezapewnienia odpowiednich warunków pracy
Jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy, i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik może odmówić wykonywania pracy i zawiadomić o tym fakcie przełożonego.
Brak napojów udostępnionych pracownikom w czasie letnich upałów w zakładzie pracy, kiedy są one niezbędne, może spowodować nałożenie na pracodawcę kary grzywny za wykroczenie w wysokości od 1 do 30 tys. zł.