W toku realizacji działalności gospodarczej przedsiębiorcy posiłkują się zarówno kapitałami własnymi, jak i obcymi. Jaką rolę pełnią kapitały obce w przedsiębiorstwie i czy korzystanie z nich niesie za sobą określone niebezpieczeństwa czy szanse dla firmy?
Najczęściej, kapitał obcy pełni w przedsiębiorstwie funkcję elastycznego źródła finansowania oraz pozwala na uzyskanie efektu dźwigni finansowej, przy odniesieniu korzyści podatkowych.
Pojęcie kapitałów obcych
Przedsiębiorstwo w swojej działalności powinno dążyć do najbardziej efektywnego wykorzystania posiadanych aktywów i pozyskiwania kapitałów ze źródeł, które stwarzają największe szanse na budowanie przewagi konkurencyjnej na rynku. Optymalna struktura kapitału, czyli balans pomiędzy kapitałami obcymi i własnymi sprzyja maksymalizowaniu wartości rynkowej firmy.
Kapitał obcy pozyskiwany jest ze źródeł zewnętrznych, m.in. z:
- kredytów i pożyczek bankowych
- emisji papierów dłużnych
- funduszy Private Equity
- funduszy Aniołów Biznesu
- funduszy Venture Capital
- leasingu operacyjnego i kapitałowego
Często zastosowanie np. na etapie realizacji inwestycji, kapitału własnego jest niekorzystne pod względem ekonomicznym. Bardziej opłacalne może się okazać sfinansowanie zakupu samochodu firmowego czy parku maszynowego z leasingu, który wiąże się między innymi z możliwością uzyskania korzyści podatkowych, niż zaangażowanie w tą samą inwestycję wypracowanego w toku prowadzenia działalności gospodarczej zysku.
Rola kapitałów obcych
Zaangażowanie w działalność gospodarczą przedsiębiorstwa jakichkolwiek kapitałów obcych powoduje, że firma jest zobowiązana do zwrotu długu wraz z odsetkami, niezależnie od jej bieżących możliwości finansowych. Jednakże, pozyskując kapitał obcy można uzyskać środki finansowe, a jednocześnie utrzymać pełnię władzy w przedsiębiorstwie. Jest to spowodowane tym, że z reguły wierzyciel nie posiada prawa głosu podczas podejmowania jakichkolwiek decyzji dotyczących firmy. Jedynie pożyczkodawca może uzyskać pewne uprawnienia od dłużnika, np. prawo wglądu w sytuację finansową firmy czy kontrolowania jej kondycji.
Angażowanie kapitału obcego w przedsiębiorstwie może okazać się korzystne z fiskalnego punktu widzenia.
Odsetki od kredytu czy leasingu mogą zostać zaliczone zwykle do kosztów uzyskania przychodów, zmniejszających podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Kapitał obcy przekazywany jest na rzecz danej firmy, jeśli posiada ona odpowiednie zabezpieczenia spłaty, co zmniejsza ryzyko inwestycyjne. Ustawy obowiązujące w Polsce chronią prawa wierzycieli, więc zwykle mają oni pewność, że otrzymają zwrot zainwestowanego kapitału wraz z odsetkami.