
Generalna zasada odpowiedzialności przedsiębiorcy za VAT nieodprowadzony przez dostawcę towaru lub usługodawcę weszła w życie z dniem 1 stycznia 2020 roku. Jednak po 6 miesiącach została zmodyfikowana. Jak w związku z tym przedsiębiorca może uniknąć ponoszenia odpowiedzialności za VAT swojego kontrahenta?
Zastosowanie mechanizmu podzielonych płatności, złożenie dokumentu ZAW-NR czy też zapłata na rachunek cesyjny banku lub SKOK-u to przykłady działań pozwalających na uniknięcie ponoszenia solidarnej odpowiedzialności za nieopłacony VAT kontrahenta.
Wykaz podatników VAT
Tak zwana biała lista podatników, czyli wykaz podatników VAT uwzględnia zgłoszone fiskusowi przez przedsiębiorców rachunki bankowe. Są one weryfikowane przez odpowiednie organy. Przy płatności za dostawy towarów czy świadczenie usług każda firma powinna sprawdzić, czy dokonuje płatności na rachunek ujawniony w Wykazie podatników VAT. Przez pierwsze pół roku 2020 roku podatnik, który dokonał owej płatności na inny rachunek, musiał liczyć się z odpowiedzialnością za zaległości podatkowe dostawcy lub usługodawcy zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę lub to świadczenie usług, a jednorazowa wartość transakcji przekraczała przy tym 15 tys. zł.
Sposobem na uwolnienie się od owej odpowiedzialności za nieopłacony VAT kontrahenta biznesowego było skorzystanie ze split payment (mechanizmu podzielonych płatności) lub złożenie zawiadomienia ZAW-RN. Jednak po modyfikacjach przepisów jest inaczej.
Kiedy można uniknąć obecnie solidarnej odpowiedzialności za VAT kontrahenta?
Aktualnie generalna zasada odpowiedzialności solidarnej podatnika za VAT nieodprowadzony przez kontrahenta z tytułu łączącej ich transakcji jak najbardziej obowiązuje. Jest jednak kilka wyjątków od tej reguły. Ryzyko odpowiedzialności za VAT kontrahenta biznesowego przy przelewie na nieujawniony w wykazie rachunek nie ponosi się w przypadku transakcji niespełniających kryteriów wskazanych w art. 19 Prawa przedsiębiorców. Przepis ten nakazuje dokonanie zapłaty na rachunek bankowy, o ile stronami transakcji są przedsiębiorcy, a jej jednorazowa wartość przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej.
Przedsiębiorca uniknie ponoszenia solidarnej odpowiedzialności za podatek VAT nieopłacony przez dostawcę produktów lub usług, jeśli przy transakcji zastosuje mechanizm split payment, albo przy transakcjach z podmiotami zagranicznymi, gdzie podstawą transakcji jest faktura dokumentująca czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów lub usług, dostawy towarów rozliczana przez nabywcę. Bez negatywnych konsekwencji podatkowych podatnik może wykonać przelew na konto cesyjne banku lub SKOK-u.
Zawsze też podatnik może złożyć ZAW-NR, czyli zawiadomienie o dokonaniu zapłaty za transakcję na rachunek niewidniejący w dniu zlecenia przelewu w Wykazie podatników VAT.