Pracownik przy podpisywaniu umowy o pracę może spotkać się z zapisem w kontrakcie dotyczącym zakazu konkurencji. Czym on jest i jak funkcjonuje taki zakaz po ustaniu stosunku pracy z danym pracodawcą?
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy uniemożliwia zatrudnienie u konkurencji lub podjęcie działalności gospodarczej konkurencyjnej względem działalności pracodawcy przez byłego pracownika.
Istota zakazu konkurencji
Powodem, który uzasadnia wykorzystania w umowie o pracę zapisu o zakazie konkurencji, jest to, aby pracodawca mógł skutecznie powstrzymać pracownika od przejścia do firmy konkurencyjnej, np. po odbytym i opłaconym przez firmę drogim szkoleniu. Zakaz konkurencji dotyczy tego, aby pracownik powstrzymał się od działalności naruszającej interesy dotychczasowego pracodawcy.
Niekoniecznie od razu w umowie o pracę pracodawca może chcieć ustanowić zakaz konkurencji. Może to zrobić jednocześnie w czasie trwania stosunku pracy.
Czym jest działalność konkurencyjna?
Przyjmuje się, że działalność konkurencyjna, której dotyczy zakaz konkurencji, to aktywność pracownika, która polega na działalności w tym samym lub w takim samym zakresie przedmiotowym, skierowaną do tego samego kręgu odbiorców. To także działalność, która w całości lub częściowo pokrywa się z działalnością pracodawcy - podstawową lub uboczną. Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej może dotyczyć pracownika w czasie stosunku pracy, lub dopiero po rozwiązaniu czy zakończenia umowy o pracę.
Pracownik nie może zatem:
- świadczyć pracy na rzecz innego podmiotu, który prowadzi działalność konkurencyjną, na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej;
- prowadzić własną działalność gospodarczą w tym samym zakresie;
- mieć udziały lub akcje w spółkach o podobnej lub tej samej działalności;
- pełnić funkcję członka organów osób prawnych, ich likwidatorów, syndyków czy kuratorów w podmiotach prowadzących działalność konkurencyjną.
To tylko przykłady, jakie dotyczą zakazu konkurencji w stosunku pracy pracownika i pracodawcy.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Pracodawca może zastosować zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy wyłącznie wobec pracownika, który jest w posiadaniu szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. W innym przypadku klauzula o zasadzie konkurencji po ustaniu umowy o pracę będzie bezzasadna.
Jeśli taka klauzula została ujęta w umowie o pracę lub w odrębnej umowie podpisanej przez pracodawcę i pracownika, to powinna zawierać dokładny zakres zakazu konkurencji, precyzyjnie poprzez określenie zbioru produktów lub usług.
Warto podkreślić, że umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma charakter umowy wzajemnej i jest odpłatna. Jeśli pracownik przestrzega nałożonego zakazu, pracodawca ma obowiązek wypłacenia mu odszkodowania. Nie może być ono niższe od 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający czasowi obowiązywania zakazu konkurencji. Podstawą dla jego określenia jest wynagrodzenie brutto pracownika.
AUTOR ARTYKUŁU