
Zwolnienie pracownika z pracy oznacza zakończenie lub zerwanie stosunku pracy. Pracodawca może je przeprowadzić w ramach tak zwanej dyscyplinarki. Kiedy jest to możliwe i jakie warunki muszą zostać przy tym spełnione?
Pracodawca może zwolnić pracownika bez wypowiedzenia, z jego winy, głównie za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Na wręczenie pisemnej „dyscyplinarki” pracodawca ma 1 miesiąc od czasu zaistnienia zdarzenia uzasadniającego zwolnienie.
Zwolnienie w trybie dyscyplinarnym
Kodeks pracy reguluje zasady nawiązywania i zrywania stosunku pracy pomiędzy pracownikami i pracodawcami. W art. 52 wskazano, kiedy szef może wręczyć podwładnemu wypowiedzenie w trybie dyscyplinarnym. Mamy przy tym do czynienia z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracownika. Można dokonać takiego wypowiedzenia w razie:
- Ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
- Popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem.
- Zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Ocena tego, czy doszło do ciężkiego naruszenia obowiązku, powinna uwzględniać stopień winy pracownika oraz zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy.
Najczęściej zwolnienie dyscyplinarne ma miejsce w przypadku:
- niewykonania przez pracownika polecenia służbowego (niesubordynacji),
- zakłócania spokoju i porządku w miejscu pracy,
- spożywania alkoholu w miejscu pracy,
- stawienia się w pracy w stanie po użyciu alkoholu,
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- przywłaszczenia lub zniszczenia mienia pracodawcy.
Uzasadnieniem zwolnienia bez wypowiedzenia, w trybie dyscyplinarnym może być też podjęcie przez pracownika działalności konkurencyjnej, działającej na szkodę pracodawcy, nawet jeśli pracownik nie zawarł umowy o zakazie konkurencji.
Tylko miesiąc na dyscyplinarkę
Tryb dyscyplinarny w Kodeksie pracy jest określany mianem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Takie zwolnienie nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązania umowy.
Jak zwolnić w trybie dyscyplinarnym pracownika?
Pracodawca może zwolnić w trybie dyscyplinarnym pracownika w wymienionych powyżej okolicznościach. Zanim jednak do tego dojdzie, pracodawca powinien zasięgnąć opinię reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. Jeśli zakładowa organizacja związkowa wyrazi zastrzeżenia co do zasadności rozwiązania umowy, a może to zrobić w ciągu 3 dni, zwolnienie dyscyplinarne może nie być możliwe.
Zwolnienie w trybie dyscyplinarnym następuje po wręczeniu tzw. oświadczenia woli, na piśmie, gdzie wskazana zostanie przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę. Pracodawca w piśmie takim powinien pouczyć pracownika o prawie złożenia odwołania do sądu pracy.