
Nagła choroba zatrudnionego lub członka rodziny, konieczność wyjazdu czy inna sytuacja może spowodować, że pracownik zgłosi przedsiębiorcy chęć skorzystania z przysługującego mu urlopu na żądanie. Kiedy pracodawca może zgodnie z prawem odmówić wolnego podwładnemu?
Prawo pracy daje pracownikom uprawnienie do skorzystania z urlopu na żądanie po zgłoszeniu takiej prośby pracodawcy najpóźniej w danym dniu roboczym. Jeśli jednak zatrudniający powoła się na szczególnie ważny interes firmy, pracownik może nie otrzymać zgody na urlop na żądanie.
Jak udzielany jest urlop na żądanie?
Kodeks pracy reguluje wszystkie zasady dotyczące korzystania przez pracowników z urlopów. Art. 1672 stanowi, że pracodawca ma obowiązek udzielić na żądanie zatrudnionego i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. By pracownik mógł skorzystać z urlopu na żądanie, powinien zgłosić taką potrzebę najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Nie ma tu jasnych przesłanek co do tego, czy powinien powiadomić o chęci skorzystania z urlopu na żądanie przed rozpoczęciem dnia pracy czy do końca takiego dnia. Niemniej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2006 roku stanowi, że takie zgłoszenie powinno trafić do pracodawcy jeszcze przed rozpoczęciem dnia pracy zatrudnionego, czyli przed godziną, o której zaczynałby wykonywanie obowiązków zawodowych według przyjętego w zakładzie rozkładu czasu pracy.
Jednak pomimo obowiązku udzielenia takiego urlopu podwładnym, pracodawcy mogą w niektórych, uzasadnionych przypadkach, odmówić i zobowiązać zatrudnionego do stawienia się w firmie.
Dopuszczalność odmowy przy żądaniu udzielenia urlopu
Przede wszystkim przedsiębiorca wcale nie będzie musiał udzielać urlopu na żądanie, jeśli pracownik nie powiadomi go o nim najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia, w sposób jasny i klarowny. Zatrudniony nie może rozpocząć urlopu, nawet na żądanie, jeśli pracodawca nie wyrazi na to zgody. Zgoda wyrażana może być też w ten sposób, że pracodawca nie posłuży się wyraźnym sprzeciwem.
Jeśli zatrudniający wskaże szczególne okoliczności, w tym wyjątkowy interes zakładu pracy, może odmówić zgody na urlop na żądanie i będzie to zgodne z prawem. Odmowa powinna być uzasadniona. Pracodawca może powołać się na to, że obecność pracownika jest wymagana z punktu widzenia zapewnienia ciągłości wykonywania zadań. Jeśli wielu zatrudnionych w tym samym czasie zgłasza chęć skorzystania z urlopu na żądanie, przynajmniej części z nich pracodawca będzie musiał odmówić.
Art. 1672. Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.