Zgodnie z prawem organy podatkowe, przede wszystkim urząd skarbowy, mogą odmówić podatnikowi VAT prawa do odliczenia podatku naliczonego, gdy sam podatnik popełnia oszustwo lub nadużycie, ale nie tylko. Taka sama decyzja zostanie podjęta, jeśli podatnik nie zachował należytej staranności w kontaktach biznesowych i doszło do oszustwa w zakresie VAT. Czym jest owa należyta staranność?
Zachowanie należytej staranności w kontaktach z kontrahentami dla podatników VAT jest kluczowe dla skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego.
Stanowisko Ministerstwa Finansów
Zgodnie z wyjaśnieniem opublikowanym przez resort finansów, należyta staranność w podatku VAT to wykazanie przed odpowiednimi organami, że pomimo podjętych starań podatnik nie mógł uzyskać informacji o oszustwie podatkowym.
Należyta staranność to wskazanie istotnych okoliczności, które będą brać pod uwagę urzędnicy urzędów skarbowych, dokonujący oceny działalności przedsiębiorców przy rozliczeniach VAT.
Ministerstwo Finansów stworzyło specjalny dokument udostępniany na stronach rządowych, zatytułowany „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych”. Ma on zastosowanie do nabywców towarów w obrocie krajowym, którzy nie dokonali oszustwa w zakresie podatku VAT oraz nie wiedzieli, że transakcja, w ramach której towar nabyli, służy oszustwu w zakresie VAT.
Dlaczego „należyta staranność w VAT” jest istotna dla podatnika?
Wydawać by się mogło, że brak uczestnictwa w procederze oszustw w podatku VAT chroni podatnika przed ponoszeniem z tego tytułu jakichkolwiek konsekwencji. Trzeba jednak mieć świadomość, że organy podatkowe odmówią prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnikowi VAT, jeśli ich zdaniem nie dołożył on należytej staranności w kontaktach z kontrahentami. Innymi słowy, odmowa prawa do odliczenia podatnik może wynikać z:
- popełnienia przez podatnika oszustwa lub nadużycia w zakresie podatku VAT,
- niedołożenia należytej staranności do tego, aby wykryć takie oszustwo lub nadużycie.
Jeśli podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że przez nabycie towaru uczestniczył w transakcji związanej z oszustwem w zakresie VAT, nie ma szans na zwrot podatku z urzędu skarbowego.
Jak oceniają należytą staranność urzędnicy
W gestii fiskusa leży ocena, czy podatnik zachował należytą staranność w podatku VAT przy zawieranych transakcjach, czy też nie. Jeśli nie wiedział, że transakcja nabycia towaru została zorganizowana w związku z popełnieniem przez inny podmiot oszustwa lub nadużycia, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego nie zostanie mu odebrane. Musi być przy tym spełnione założenie, że podatnik zachował należytą staranność i w obliczu tego nie uzyskał informacji, że transakcja, którą zawarł, służyła oszustwu lub nadużyciu w zakresie VAT.
AUTOR ARTYKUŁU