W wielu zakładach pracy wyrywkowo pracodawca sprawdza pracowników alkomatem pod kątem trzeźwości w miejscu zatrudnienia. Obecnie jednak takie działanie jest niezgodne z przepisami, co potwierdza Urząd Ochrony Danych Osobowych.
Pracodawca nie może, nawet prewencyjnie, wykonywać badania trzeźwości pracowników z wykorzystaniem alkomatu. Zakazuje tego znowelizowany Kodeks pracy.
Stanowisko UODO
Dnia 27 czerwca 2019 roku UODO wydał swoją wykładnię przepisów dotyczących badania pracowników alkomatem, również prewencyjnie. Na mocy znowelizowanych przepisów Kodeksu pracy takie działanie jest bezprawne. Pracodawcy nie mogą samodzielnie prowadzić więc kontroli stanu trzeźwości pracowników. Do Kodeksu pracy dodano art. 22 1b, który obowiązuje w aktualnym brzmieniu od 4 maja 2019 r. Określa on, że tzw. dane szczególnych kategorii, w tym informacje o zdrowiu, pracodawca może przetwarzać, gdy pracownik bądź kandydat do pracy wyrazi na to zgodę i z własnej inicjatywy przekaże takie dane. W opinii UODO informacje o stanie trzeźwości pracownika są informacjami o stanie jego zdrowia.
Kiedy kontrola alkomatem będzie jednak możliwa w miejscu pracy?
Okoliczności i zasady, na jakich można przeprowadzać badanie trzeźwości pracowników, określa art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku. Przywołany przepis wskazuje, że stan trzeźwości pracowników można sprawdzać tylko wtedy, gdy spełnione są łącznie dwa następujące warunki:
- przeprowadzenie badania wynika z żądania kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej lub pracownika, co do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mógł spożywać alkohol w czasie pracy lub stawił się w pracy po spożyciu alkoholu;
- badanie będzie przeprowadzane przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego, np. przez policję, zaś zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba, która posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe - ma to zagwarantować wiarygodność wyniku badania.
Odsunięcie od wykonywania obowiązków
Badanie możliwe jest tylko wtedy, gdy rzeczywiście zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik jest pijany w pracy lub spożywa w tym czasie alkohol. Wówczas kierownik zakładu lub osoba, która została przez niego upoważniona, nie może dopuścić takiej osoby do wykonywania obowiązków służbowych.
Pracodawca nie musi wzywać policji, dla zbadania alkomatem pracownika. Samo uzasadnione podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu ma być wystarczające, by nie dopuszczać jej do pracy. Pracownik w takim momencie sam może zainicjować badanie alkomatem, w odpowiedzi na zarzut ze strony pracodawcy, że jest pod wpływem alkoholu.
AUTOR ARTYKUŁU