O pracownikach domowych możemy mówić w kontekście wszystkich osób, które świadczą usługi domowe, takie jak pranie, gotowanie, sprzątanie czy prowadzenie domu. Czy tacy pracownicy mają prawa zagwarantowane przez Kodeks pracy?
Praca w domu pozostaje najczęściej poza wszelkimi regulacjami z zakresu Kodeksu pracy. Pracownicy domowi godzą się na wykonywanie usług w czarnej strefie zatrudnienia, bez prawa do ubezpieczenia i urlopu.
Jakie usługi świadczą pracownicy domowi?
W zakresie usług, jakich podejmują się tzw. pracownicy domowi, znalazły się:
- sprzątanie, prasowanie,
- gotowanie,
- robienie zakupów,
- opieka nad dziećmi, osobami chorymi, niepełnosprawnymi lub starszymi,
- korepetycje,
- drobne naprawy,
- usługi informatyczne,
- usługi ogrodnicze.
Personel domowy stanowią pracownicy wykonujący prace domowe dla swoich pracodawców w ich domach. Na ogół taki rodzaj zatrudnienia jest niepewny, a i często nielegalny. Gosposia czy sprzątaczka nie jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę ani umowy cywilnoprawnej.
Ochrona prawna
Brak umowy jest podstawowym problemem w przypadku pracowników domowych, ponieważ są oni poza ochroną prawną z tytułu prawa pracy. Spotykają się z dyskryminowaniem, nieuczciwym traktowaniem i nadużyciami. Nie mogą liczyć na ochronę ze strony państwa, jak np. we Francji, gdzie pracownik domowy korzysta z państwowego systemu, w którym pisemna umowa o pracę jest obowiązkowa w przypadku zatrudnienia pracownika powyżej 8 godzin tygodniowo i przez 4 kolejne tygodnie.
W Polsce praca w domu jest słabo wynagradzana, a pracownicy muszą liczyć się z niepewnością zatrudnienia. W ostatnim czasie zmieniła się jedynie sytuacja osób wykonujących pracę polegającą na opiece nad dziećmi. Dzięki wprowadzeniu odpowiednich mechanizmów pracodawcom opłaca się legalnie zatrudnić opiekunkę, ponieważ mogą skorzystać z opłacania za nią składek na ubezpieczenia społeczne.
AUTOR ARTYKUŁU